Podatek od towarów i usług, potocznie nazywany podatkiem VAT jest daniną, która dotyczy zarówno sprzedawców, jak i konsumentów, ponieważ jego wartość jest doliczana do każdej transakcji. Podatek ten nie jest płacony bezpośrednio w urzędzie skarbowym, ale podczas nabycia dobra lub usługi (zawiera się w jego cenie).
Art. 5 ustawy o VAT wskazuje, że wśród czynności, które należy opodatkować podatkiem VAT, wyróżnia się:
Art. 5 ustawy o VAT wskazuje, że wśród czynności, które należy opodatkować podatkiem VAT, wyróżnia się:
- odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
- eksport towarów poza terytorium Unii Europejskiej dokonywany przez: dostawcę lub na jego rzecz; nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych; jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych,
- import towarów na terytorium kraju, czyli przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego,
- towary objęte remanentem likwidacyjnym
- wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
- wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Podstawę opodatkowania VAT stanowi wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usług otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze, które mają wpływ na cenę towarów. Aktualnie obowiązujące stawki podatku VAT w Polsce wynoszą:
- 23% - jest to podstawowa stawka,
- 8% - stawka obniżona, np. roboty budowlano-montażowe, remonty i roboty konserwacyjne związane z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą, obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, niektóre usługi gastronomiczne,
- 5% - stawka obniżona, produkty żywnościowe (np. chleb, nabiał, przetwory mięsne, produkty zbożowe: mąka, kasze, makaron, soki), produkty rolne, inwentarz żywy, książki drukowane oraz wydawane na dyskach, taśmach i innych nośnikach oraz czasopisma specjalistyczne,
- 0% - stawka dla wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, oraz do czynności wymienionych w art. 83 ustawy o VAT, w tym m.in. do: towarów i usług związanych z transportem morskim i lotniczym oraz środkami tego transportu, usług związanych z eksportem towarów, usług transportu międzynarodowego; niektórych usług świadczonych przez podmioty prowadzące działalność w zakresie turystyki (dotyczy to usług świadczonych dla bezpośredniej korzyści turysty poza terytorium Wspólnoty art. 119 ustawy o VAT).